Thuisbatterij-project Zonneplan: wat houdt het in?

“Met trots introduceren wij ons thuisbatterijproject in Nijmegen/Utrecht/Amersfoort etc. Met de aankondiging van de afschaffing van de salderingsregeling in 2027 is dit het ideale moment om in te stappen. En met een aantrekkelijke lening van de gemeente Nijmegen etc. is het bovendien niet nodig extra spaargeld in te zetten.”

Met deze wervende opening ontvingen bezitters van zonnepanelen in o.a. Utrecht, Nijmegen en Amersfoort een folder van Zonneplan in de bus over thuisbatterijen. Een batterij van 10 kWh kost € 5.990, van 15 kWh € 6.990 en van 20 kWh € 7.990. De claim is dat je de thuisbatterij in minder dan vijf jaar terugverdient. De jaarlijkse opbrengst wordt geschat op resp. € 1.080, € 1.530 en € 1.820. Het klinkt als een aanbod dat je niet kunt weigeren.

In werkelijkheid is het een ingewikkelder verhaal, waar je wat langer over na moet denken.

  • Batterijen kunnen worden gebruikt voor meerdere doelen. Je kunt er je eigen opgewekte zonnestroom mee opslaan om deze later te gebruiken. En overdag in de winter kun je stroom opslaan als deze heel goedkoop is, omdat het hard waait. Een batterij van 5 kWh is hiervoor meestal voldoende. Batterijen kunnen ook helpen om congestie op het laagspanningsnet te voorkomen door zonnestroom op te slaan als er veel aanbod is. En ze kunnen worden gebruikt om te handelen op de elektriciteitsmarkt.
  • De koppeling aan de afschaffing van de salderingsregeling in het aanbod van Zonneplan suggereert dat het financieel aantrekkelijk wordt om met een batterij de eigen zonnestroom op te slaan en daarmee ook bij te dragen aan de knelpunten op het laagspanningsnet. Dit klopt niet. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het rapport ‘Thuisbatterijen in de energietransitie’ van CE Delft. De conclusie van dat rapport was dat je met de opslag van de eigen zonnestroom maar een klein deel van je investering terugverdient over de levensduur van de batterij. Rapport: Thuisbatterijen in de energietransitie | HIER.
  • Het idee dat het gaat om de opslag van eigen zonnestroom is ook niet de kern van het aanbod van Zonneplan. Dat is dat dit energiebedrijf de thuisbatterij gaat beheren om te handelen in elektriciteit. Het ene moment laden ze de thuisbatterij op (met de zonnestroom van het huis of met ingekochte stroom), het andere moment leveren ze stroom aan het net.
  • Dat doen ze op de zogeheten onbalansmarkt. Via deze markt zorgen energiebedrijven dat ze  – op kwartierbasis – evenveel stroom leveren als ze hebben beloofd. Deze onbalansmarkt is de afgelopen jaren fors gegroeid doordat de vele zonnepanelen ervoor zorgen dat er steeds meer verschil is tussen de voorspelde vraag naar stroom en de werkelijke vraag. De onbalansmarkt zorgt ervoor dat dit verschil wordt opgeheven. Een essentieel kenmerk van de onbalansmarkt is dat alleen energiebedrijven mogen handelen op deze markt. Dat betekent dat Zonneplan je energieleverancier moet worden als je de beloofde opbrengst van je batterij wilt krijgen.
  • Zonneplan (en ook andere aanbieders van thuisbatterijen) kunnen met thuisbatterijen op deze markt opereren doordat ze veel thuisbatterijen tegelijk kunnen laden of ontladen. De prijs van deze onbalansstroom kan wel oplopen tot een euro per kWh (en soms zelfs meer). Ter vergelijking: als je een dag van tevoren stroom koopt betaal je gemiddeld zo’n zeven cent. De onbalansmarkt is echter een behoorlijk onzekere markt. De prijs is het ene kwartier heel hoog, het volgende kwartier kan hij negatief zijn. De markt kan bovendien vrij snel verzadigd zijn doordat veel partijen grote batterijen plaatsen, die hetzelfde doen als de thuisbatterijen samen. Het aanbod is met andere woorden enigszins vergelijkbaar met het aanbod van een aantrekkelijke belegging. Zonneplan zegt niet voor niks dat ze de beloofde opbrengst niet kan garanderen.
  • De batterijen van Zonneplan kunnen voor netcongestie zorgen in het laagspanningsnet. Dit is het geval als er enkele tientallen batterijen worden geplaatst in één laagspanningsnetje, er veel vraag is naar stroom en er bijvoorbeeld ook veel goedkoop aanbod is van wind op zee. Dan kunnen de batterijen zorgen voor forse extra vraag van een paar honderd kW. De netwerkbedrijven zijn hier ongerust over. Naar aanleiding van een vergelijkbare actie in Arnhem is Zonneplan hierover in gesprek met Alliander. Er moet nog een hoop gebeuren voordat hiervoor een werkbare oplossing is.
  • De winst voor Zonneplan is uiteraard dat je ook automatisch klant wordt van Zonneplan voor de periode dat zij je batterij beheren. Dat is waarschijnlijk de kern van hun verdienmodel. Zonneplan zegt daar het volgende over: Mocht je iets anders willen, is dat natuurlijk ook prima. Ook zonder onze aansturingsservices heb je een batterij van de hoogste kwaliteit, met een krachtige omvormer en dat voor een zeer scherpe prijs. Wij zijn ervan overtuigd dat Zonneplan Powerplay altijd de beste keuze maakt op de energiemarkten waardoor we geen reden zien om over te stappen. Wanneer je er wel voor kiest om te stoppen bij Zonneplan Energie gaat de thuisbatterij automatisch naar de zelfconsumptie modus. De thuisbatterij zet zich daarmee automatisch in om maximaal je eigen zonnestroom te gebruiken.

Wie wil kijken naar mogelijke alternatieven voor het aanbod van Zonneplan gericht op het gebruik van de eigen zonnestroom kan bijvoorbeeld kijken naar het aanbod van Sessy. https://www.sessy.nl/product/sessy/?step=1

Links

https://jeroen.nl

Rapport: Thuisbatterijen in de energietransitie | HIER

Thuisbatterijen in de energietransitie. Netcongestie, elektriciteitshandel en overheidsbeleid – CE Delft

CE_Delft_220408_Thuisbatterijen-in-de-energietransitie_Def.pdf (hier.nu) – directe link naar het rapport

CE_Delft_220408_Kennisdocument-thuisbatterijen_Def-1.pdf