Klimaatborrel 18 januari 2024 - Steunpunt Energietransitie

HET ZONNEWARMTENET HAARLEM, de zon is de warmtebron, de aarde de accu.

In het kader van de Klimaatborrels van het Steunpunt Energietransitie werd op donderdag 18 januari 2024 in de Thiemeloods aandacht besteed aan het Zonnewarmtenet in de Haarlemse wijk Ramplaankwartier. Vanuit het Steunpunt wilden wij hier aandacht aan besteden, omdat het hier gaat om een van de meest duurzame alternatieven voor aardgas aangelegd. Dit Zonnewarmtenet is niet zomaar één op één over te zetten naar een andere wijk. Er is vooraf een onderzoek uitgevoerd (zie onder Links). Het project is ook opgenomen in het Programma Aardgasvrije Wijken en heeft in dat verband ook een subsidie gekregen van 4,5 miljoen.

Het is een gezamenlijk initiatief van bewoners en gemeente om de wijk op een haalbare en betaalbare manier van het aardgas af te krijgen. Het initiatief helpt bewoners om hun huis uit te rusten met PVT-panelen (die elektriciteit opwekken en warm water maken), een warmtepomp en boilervat. In tweede instantie kunnen ze worden aangesloten op een buurtwarmtenet van lage temperatuur. Dit buurtwarmtenet slaat zomers de warmte op in een tweetal WKO’s (Warmte Koude OpslagWarmte en Koude Opslag (WKO) is een duurzame en betrouwbare methode om jouw pand te verwarmen en te koelen met warmte of koude die tijdelijk is opgeslagen in de bodem. Schematische weergave van een WKO. Een TSA is een TegenStroomApparaat,... Meer), deze warmte kan in de winter gebruikt worden als water-bron voor de warmtepompen in de woningen. De WKO’s kunnen ook worden gebruikt om in de zomer te koelen.

Onderzoek

Het Zonnewarmteconcept is de uitkomst van een proces waarin samen met de wijk is bepaald wat de belangrijkste uitgangspunten voor een warmteoplossing moesten zijn. Onder leiding van TU Delft is onderzoek gedaan waarin verschillende warmteoplossingen met elkaar zijn vergeleken. Uit het onderzoek is een duidelijke winnaar naar voren gekomen: ZONNET, dat noemen we nu het zonnewarmtenet. Dit bleek de oplossing die voldoet aan de uitgangspunten, het beste aansluit bij de situatie in het Ramplaankwartier, de minste CO₂ uitstoot heeft én op termijn het goedkoopste is voor de deelnemende wijkbewoners.

In de warme maanden wordt de warmte opgevangen met thermische-zonnepanelen (PVT-panelen). Deze PVT-panelen hebben een dubbele functie: ze wekken stroom op, en verwarmen water. Dat warme water wordt getransporteerd via een buurtwarmtenet naar warmte- en koude opslagplekken (WKO’s) op ongeveer 100 meter diepte. In de winter wordt dit water weer omhoog gehaald, het is dan zo’n 18°C, en wordt het water via het buurtwarmtenet naar de woningen vervoerd. Een geluidsarme warmtepomp die draait op de elektriciteit uit de PVT-panelen, verwarmt het water in de woning naar 55°C. Bij een redelijk geïsoleerde woning is die temperatuur voldoende voor de centrale verwarming en warm douche- en tapwater.

Hans Broeks, wijkbewoner en kennismanager binnen het initiatief gaf uitleg hoe het allemaal werkt, hoe ze erin slagen de wijkbewoners stap voor stap mee te krijgen en hoe de samenwerking met de gemeente eruit ziet.

*Klik op de afbeelding om meer te lezen over de Techniek*

Datgene wat Hans vertelde, kun je voor een groot deel ook terugvinden op Zonnewarmte Ramplaankwartier – Op weg naar aardgasvrij.

Het project gaat stapsgewijs. Buurtbewoners worden geholpen bij de aanschaf van PVT-panelen en een water-water warmtepomp. En als het buurtwarmtenet gerealiseerd is, wordt de woning met behulp van een afleverset aangesloten op dat buurtwarmtenet:

Situatie woning zonder aansluiting op buurtwarmtenet

Situatie woning mét aansluiting op buurtwarmtenet

In het project is een belangrijke rol weggelegd voor het Huisdossier: Het Huisdossier – Zonnewarmte Ramplaankwartier. Het Huisdossier is een online overzicht van allerlei zaken die met de woning te maken hebben. Op basis van de door de bewoners ingevulde gegevens krijgen zij een eerste inschatting van wat deelname gaat betekenen voor de woning en de portemonnee. Ook kan het Huisdossier behulpzaam zijn bij overleg met externe partijen over verbeteringen of aanpassingen van je woning.